Szczepienie przeciwko śwince wykonywane jest w formie szczepionki skojarzonej – MMR. Jest to żywa, atenuowana szczepionka „trzy w jednym” – przeciwko odrze, śwince i różyczce. Według aktualnego polskiego programu szczepień ochronnych[1] schemat szczepienia MMR jest następujący:
- I dawka: 13 – 14 miesiąca życia;
- II dawka (tzw. dawka przypominająca): 10 rok życia.
Dzisiaj przedstawię informacje na temat świnki i szczepienia przeciwko tej chorobie. Podstawą mojego artykułu jest wiedza zaczerpnięta z książki rosyjskiego lekarza, dr. Aleksandra Kotoka pt. Szczepienia w pytaniach i odpowiedziach dla myślących rodziców, uzupełniona informacjami z innych źródeł.[2]
ŚWINKA
Co to za choroba:
Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) jest chorobą wirusową, obejmującą przyuszne i podżuchwowe gruczoły ślinowe.
Objawy:
- brak objawów u około połowy dzieci dotkniętych infekcją;
- obrzęk ślinianek przyusznych (najczęściej) lub podżuchwowych oraz ból, trudności w żuciu, połykaniu i otwieraniu ust;
- gorączka;
- inne: złe samopoczucie i osłabienie, ból głowy, utrata łaknienia, wymioty;
- głównie u dorosłych: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, najczęściej bezobjawowe lub skąpoobjawowe, objawy ustępują w ciągu tygodnia.
Powyższe objawy mogą występować w różnych kombinacjach lub pojedynczo.
Sposób zarażenia się:
Choroba przenoszona jest drogą kropelkową.
Leczenie:
Specjalne leczenie nie jest potrzebne. Można zastosować leki homeopatyczne, ale wystarczy też zwykły wypoczynek, nawadnianie organizmu i właściwa dieta.
Nabycie odporności po chorobie:
Przebycie choroby daje dożywotnią odporność. Przebycie choroby w dzieciństwie zapobiega zachorowaniu w wieku późniejszym, kiedy choroba może mieć cięższy przebieg lub niebezpieczne następstwa. Badania wykazały, że kobiety, które przebyły świnkę w dzieciństwie rzadziej zapadają na raka jajników.
Odporność po szczepieniu:
Szczepienie daje krótkotrwałą i słabą odporność, co więcej, przesuwa chorobę z okresu dzieciństwa na wiek dorosły, kiedy to świnka może mieć cięższy przebieg i niebezpieczne powikłania. Nieprzechorowanie świnki w dzieciństwie (wskutek szczepienia) może skutkować większą podatnością na choroby w wieku późniejszym. Ponadto, wirus świnki zdolny jest do mutacji, co może wiązać się z całkowitą nieskutecznością danej szczepionki.
Powikłania po chorobie:
- Powikłania występują częściej u dorosłych niż u dzieci, z reguły jednak, choroba nie prowadzi do jakichkolwiek trwałych powikłań;
- W przypadku zachorowania chłopca w wieku dojrzewania lub mężczyzny, czasami (rzadko) może dojść do zapalenia jąder i męskiej bezpłodności, jeśli zapalenie objęło obydwa jądra, choć zapalenie poświnkowe zazwyczaj obejmuje jedno jądro i wówczas nie prowadzi do bezpłodności;
- W przypadku zachorowania dziewczynki w wieku dojrzewania lub kobiety, czasami (rzadko) może dojść do jedno- lub obustronnego zapalenia jajników, niepowodującego bezpłodności;
- W rzadkich przypadkach dochodzi do zapalenia trzustki, które ustępuje samoistnie w ciągu tygodnia;
- Bardzo rzadko choroba prowadzi do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu.
Powikłania po szczepieniu:
- reakcje uczuleniowe: wysypka, świąd, krwawe podbiegnięcia;
- zaburzenia w centralnym układzie nerwowym: drgawki gorączkowe, jednostronna głuchota sensoryczna, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- zapalenie jąder;
- zapalenie trzustki.
Niektórzy rodzice obserwują wystąpienie u swych dotychczas całkowicie zdrowych dzieci wystąpienie zaburzeń autystycznych tuż po szczepieniu MMR.
Według charakterystyki produktu leczniczego, dostępnej na internetowej stronie Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, szczepionka przeciwko odrze, śwince i różyczce zawierająca trzy szczepy żywych, atenuowanych wirusów może wywołać działania niepożądane. Częstotliwość tych działań, wg autora dokumentu, nie może być precyzyjnie określona; po wprowadzeniu szczepionki do obrotu, dane o skutkach ubocznych zebrano na podstawie „zgłoszeń spontanicznych”. Cytat z w/w dokumentu, wymieniający poszczególne działania niepożądane, umieściłam w artykule o odrze (na końcu).
[1] http://dziennikmz.mz.gov.pl/DUM_MZ/2015/63/akt.pdf
[2] http://www.mp.pl/szczepienia/choroby/choroby_swinka/92985,swinka-nagminne-zapalenie-przyusznic
