Szczepienie przeciwko różyczce wykonywane jest w formie szczepionki skojarzonej – MMR. Jest to żywa, atenuowana szczepionka „trzy w jednym” – przeciwko odrze, śwince i różyczce. Według aktualnego polskiego programu szczepień ochronnych[1] schemat szczepienia MMR jest następujący:
- I dawka: 13 – 14 miesiąca życia;
- II dawka (tzw. dawka przypominająca): 10 rok życia.
Dzisiaj przedstawię informacje na temat różyczki i szczepienia przeciwko tej chorobie. Podstawą mojego artykułu jest wiedza zaczerpnięta z książki rosyjskiego lekarza, dr. Aleksandra Kotoka pt. Szczepienia w pytaniach i odpowiedziach dla myślących rodziców, uzupełniona informacjami z innych źródeł.[2]
RÓŻYCZKA
Co to za choroba:
Różyczka jest nieszkodliwą chorobą wirusową wieku dziecięcego. Stanowi zagrożenie dla kobiet w ciąży, zwłaszcza w pierwszych tygodniach ciąży, gdyż może prowadzić do zaburzeń w rozwoju płodu.
Objawy:
- w około połowie przypadków bezobjawowy przebieg zakażenia;
- umiarkowana gorączka;
- powiększenie szyjnych węzłów chłonnych;
- wysypka, która znika po 2 – 3 dniach (a czasami w ogóle nie występuje).
Sposób zarażenia się:
Zakazić się można drogą kropelkową, przez kontakt z materiałem zakaźnym i drogą krwionośną przez łożysko (płód od matki) w przypadku różyczki wrodzonej. Materiałem zakaźnym jest wydzielina jamy nosowo-gardłowej chorego, krew, kał, mocz.
Leczenie:
Różyczka ustępuje samoistnie, nie wymaga specjalnego leczenia.
Nabycie odporności po chorobie:
Przebycie choroby daje dożywotnią odporność.
Odporność po szczepieniu:
Zaszczepienie przeciwko różyczce nie daje dożywotniej odporności. Szczepienie dziewczynek w dzieciństwie zmniejsza ich szansę na naturalne przechorowanie różyczki, a tym samym – na nabycie trwałej odporności, która chroniłaby ich ciążę w wieku dorosłym.
Powikłania po chorobie:
Najczęściej nie dochodzi do powikłań (a do takich w przypadku różyczki należy zapalenie stawów, zapalenie mózgu). Jeżeli zakażeniu ulegnie kobieta w pierwszych tygodniach ciąży, może dojść do poronienia lub uszkodzeń płodu. U noworodka najczęściej występują objawy związane z ośrodkowym układem nerwowym i narządami zmysłów (wzrok, słuch), układem sercowo-naczyniowym oraz krwiotwórczym. Dzieci z wrodzonym zakażeniem różyczkowym mogą się urodzić przedwcześnie i zbyt małą masą ciała. Śmiertelność dzieci z zespołem różyczki wrodzonej wynosi do 15%.
Powikłania po szczepieniu:
- przewlekłe zapalenie i ból stawów (te powikłania mogą objawić się kilka tygodni po szczepieniu i trwać od paru tygodni do wielu lat, a nawet przez całe życie); w Rosji jest to oficjalnie uznawane powikłanie po szczepieniu przeciwko różyczce;
- syndrom chronicznego zmęczenia;
- schorzenia rdzenia kręgowego;
- zespół Guillaina-Barrego;
- zespół cieśni nadgarstka;
- neuropatie różnego rodzaju;
- niektórzy rodzice obserwują wystąpienie u swych dotychczas całkowicie zdrowych dzieci wystąpienie zaburzeń autystycznych tuż po szczepieniu MMR.
Według charakterystyki produktu leczniczego, dostępnej na internetowej stronie Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, szczepionka przeciwko odrze, śwince i różyczce zawierająca trzy szczepy żywych, atenuowanych wirusów może wywołać działania niepożądane. Częstotliwość tych działań, wg autora dokumentu, nie może być precyzyjnie określona; po wprowadzeniu szczepionki do obrotu, dane o skutkach ubocznych zebrano na podstawie spontanicznych zgłoszeń. Cytat z w/w dokumentu, wymieniający poszczególne działania niepożądane, umieściłam w artykule o odrze (na końcu).
[1] http://dziennikmz.mz.gov.pl/DUM_MZ/2015/63/akt.pdf
[2] http://pediatria.mp.pl/choroby/chorobyzakazne/67591,rozyczka
